Σημαντικές αλλαγές στην ηλεκτροδότηση της Σάμου προβλέπει σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμό της χώρας, ο οποίος πρόκειται να κατατεθεί στην ΕΕ το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

Σύμφωνα με τη μελέτη αναμένεται την δεκαετία 2020-2030 να  πραγματοποιηθούν και να ολοκληρωθούν μια σειρά έργων υποδομής που στόχο θα έχουν τη διασύνδεση περιοχών της νησιωτικής Ελλάδας με το ηλεκτρικό σύστημα της ηπειρωτικής χώρας. Με βάση την μελέτη αυτή θεωρείται ότι το 2030 η Σάμος και τα περισσότερα μεγάλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων, θα διασυνδέονται με τον ''κεντρικό κορμό'' της Ελλάδας. 

Σε ότι αφορά στις υφιστάμενους πετρελαϊκές μονάδες, στη Σάμο αλλά και στα μεγάλα νησιά όπως η Ρόδος και η Λέσβος θα παραμείνουν  σε εφεδρεία προκειμένου να μπορούν να καλύψουν έκτακτα γεγονότα.

Πέρα όμως από την διασύνδεση των νησιών με την κεντρική Ελλάδα αναμένεται να αναζητηθεί η δυνατότητα ανάπτυξης  εναλλακτικών τεχνολογιών ηλεκτροπαραγωγής, αιολική ενέργεια, αλλά και νέες μορφές (σ.σ. για τα Ελληνικά δεδομένα) όπως η Ηλιοθερμία, η Γεωθερμία, Βιομάζα, αέρια απο ΧΥΤΑ αλλά και Αιολικά Θαλάσσια Πάρκα. Ποιές είναι όμως οι δυνατότητες της Σάμου; 

Σάμος και Γεωθερμία

Το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών μετά από μακροχρόνιες και συστηματικές γεωλογικές-γεωθερμικές έρευνες που έχει κάνει  από το 1971, έχει εντοπίσει πολύ σημαντικά γεωθερμικά πεδία- κοιτάσματα, τα οποία θεωρούνται πολύ αξιόλογα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ειδικά στα νησιά του βόρειου Αιγαίου βρέθηκαν πεδία μέσης ενθαλπίας *, με θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 90°C σε πολύ οικονομικά βάθη.

Τα γεωθερμικά πεδία του νησιού μας

Πρίν απο 6 περίπου χρόνια (Δεκέμβριος του 2012) η τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σάμου είχε εκφράσει έντονο ενδιαφέρων  προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής  ζητώντας να πληροφορηθεί για την αξιοποίηση γεωθερμικών πεδίων σε Σάμο, Ικαρία και Φούρνους, εφόσον αυτό είναι δυνατόν. Συγκεκριμένα, η Νομαρχία Σάμου ζητούσε να πληροφορηθεί εάν οι Υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ, διαθέτουν στοιχεία σχετικά με την ύπαρξη εκμεταλλεύσιμων γεωθερμικών πεδίων στην περιοχή μας. 

Η Νομαρχιακή μάλιστα ζητούσε , αν δεν υπάρχουν τα στοιχεία αυτά, να τεθεί μια τέτοια έρευνα στον προγραμματισμό και τις προτεραιότητες του Υπουργείου. Περιοχές με γεωθερμικό ενδιαφέρον στη Σάμο εντοπίζονται στην περιοχή του Καρλοβάσου και συγκεκριμένα στην περιοχή ''Ποτάμι΄΄ και στη θέση ''Ζεστό΄΄ του Δ/Δ Κοντακείκων. Πρόκειται όμως για περιοχές χαμηλής ενθάλπιας κάτι το οποίο σημαίνει ότι για το ''Ποτάμι'' θα μπορούσε να αξιοποιηθεί κυρίως ως χώρος  ιαματικών λουτρών, ενώ στα Κοντακέίκα θα μπορούσαν να αναπτυχθούν θερμοκήπια.

Αιολική ενέργεια και φωτοβολταίκά στηρίζουν την Σάμο 

Αναμφισβήτητα οι μορφές εναλλακτικής ενέργειας που στηρίζουν μέχρι σήμερα το σύστημα ηλεκτρικής παραγωγής στη Σάμο είναι η αιολική και η ηλιοθερμία.

Με τις ανάλογες εγκαταστάσεις να δουλεύουν στο 60% περίπου των δυνατοτήτων τους, το ποσοστό συμμετοχής τους στις ενεργειακές ανάγκες του νησιού κυμαίνεται μεταξύ 20-25% με δυνατότητες περαιτέρω αύξησης, όταν η Σάμος θα διασυνδεθεί με καλώδιο με την ηπειρωτική χώρα. 

Πρόκειται μάλλιστα για ένα απο τα μεγαλύτερα ποσοστά διείσδυσης στο ενεργειακό σύστημα της χώρας με προοπτικές ανάπτυξης.

Βιομάζα, αέρια απο ΧΥΤΑ αλλά και Αιολικά Θαλάσσια Πάρκα

Η δημιουργία μονάδας εκμετάλευσης βιομάζας και των αερίων των ΧΥΤΑ κρίνεται αρνητικά σε οικονομοτεχνικό επίπεδο απο όσους έχουν ασχοληθεί με το θέμα αφού υπάρχει δυσαναλογία μεταξύ του κόστους κατασκευής / λειτουργίας και του ζητούμενου κέρδους. Σε ότι αφορά δε στα θαλάσσια αιολικά πάρκα, τα μεγάλα βάθη στην περιοχή μας σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως ναυσιπλοϊας και εθνικών θεμάτων, καθιστούν μια τέτοια επένδυση εξαιρετικά πολύπλοκη για την περιοχή μας, σύμφωνα με τους γνωρίζοντες. Σε πανελλαδικό επίπεδο τώρα, το 2011 ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γ. Παπακωνσταντίνου δήλωνε ότι είχαν ξεκινήσει οι συζητήσεις για να επιταχυνθούν οι επενδύσεις στον τοµέα των θαλάσσιων αιολικών πάρκων. Στις δηλώσεις του ο τότε υπουργός έκανε λόγο για συνολικά 24 επενδυτικά σχέδια ισχύος πάνω από 5.700 MW, από τα οποία τουλάχιστον 10 συνολικού προϋπολογισµού 8 δισ. ευρώ και ισχύος 4.000 MW θα ήταν άµεσα υλοποιήσιµα µε ορίζοντα θεµελίωσης το 2013 και προοπτική περάτωσης 30 µήνες µετά και µε δυνατότητα δηµιουργίας 2.500 θέσεων εργασίας άµεσα και έµµεσα. Μετά απο 7 χρόνια το σχέδιο αγνοείται.

Εικόνα γράφημα απο το ΒΗΜΑ οικονομία 17/07/2011  στο οποίο γίνονταν αναφορά στην επένδυση

Το καλώδιο σύνδεσης με την ηπειρωτική χώρα

(...) Το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα διασυνδέεται με αυτά της Τουρκίας, της Αλβανίας, των Σκοπίων, της Ιταλίας, και της Βουλγαρίας, επιτρέποντας τις εισαγωγές και εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας για την κάλυψη φορτίων με σχετικά χαμηλότερο κόστος αλλά και τη διάθεση περίσσειας παραγωγής. Μακροπρόθεσμα σχεδιάζεται η περαιτέρω ενίσχυση των διασυνδέσεων της χώρας, κυρίως με το σύστημα της Βουλγαρίας(...), αναφέρει η μελέτη που πραγματοποίησε το ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ σε συνεργασία με άλλους φορείς και που παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2017. 

Σύμφωνα με την μελέτη ''(...) η εξέλιξη του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος υπό συνθήκες αυτοδύναμης κάλυψης της εγχώριας ζήτησης, ενώ οι μικρές ποσότητες εισαγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας θεωρείται ότι θα χρησιμοποιηθούν για μικρά διαστήματα «ειδικών συνθηκών» όπου είτε η ζήτηση θα είναι εξαιρετικά μεγάλη (π.χ. έντονος καύσωνας) είτε δεν θα είναι διαθέσιμο (π.χ. λόγω βλάβης) μέρος του παραγωγικού δυναμικού του συστήματος.(...)''.

Οι εργασίες αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί την δεκαετία 2020-30 με την πόντιση δυο καλωδίων:

Α) Από την Πελλοπόνησο και θα διασυνδέει την Κρήτη και τις Κυκλάδες 

Β) Από την ηπειρωτική χώρα διασυνδέοντας Μυτιλήνη, Χίο και πιθανών την Σάμο.

Η δεκαετία 2020 - 2030 θεωρείται και είναι ιδιαίτερα σημαντική για το ενεργειακό μέλον της Ελλάδας και του νησιού μας δημιουργόντας τις προϋποθέσεις ενεργειακής αυτονομίας και απεξάρτησης απο ιδιαίτερα κοστοβόρες πρακτικές σε οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο.

Πέρα λοιπόν απο τον εθνικό σχεδιασμό το θέμα θα πρέπει να μας απασχολήσει και σε τοπικό επίπεδο, όχι στο επίπεδο μιας ακατάσχετης ''παραφιλολογίας'' αλλά με σύνεση και προγραμματισμό.  

* θερμοδυναμικό μέγεθος που αντιπροσωπεύει το ολικό ποσό θερμότητας που περιέχει ένα θερμοδυναμικό σύστημα

Μιχάλης Σβαρνιάς

samostimes.gr