Εδώ και 25 χρόνια, τα Κέντρα Πρόληψης είναι οι πυλώνες της πρόληψης των εξαρτήσεων και της προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας στην ελληνική κοινωνία και έχουν σημαντικό αποτύπωμα σε κάθε κοινότητα στην οποία παρέχουν τις υπηρεσίες τους.

Ειδικότερα, το Κέντρο Πρόληψης Π.Ε. Σάμου «Φάρος» (ένα από τα 75 σε όλη την Ελλάδα) από το 2000υλοποιεί παρεμβάσεις πρόληψης στα νησιά μας (Σάμος, Ικαρία, Φούρνοι) που απευθύνονται στον ευρύ πληθυσμό με στόχο την πρόληψη των εξαρτήσεων και την προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας και έχει υποστηρίξει μεγάλο αριθμό συμπολιτών μας, (γονείς, εκπαιδευτικούς, μαθητές, νέους κ.α.). Αποτελεί   μία κομβική υπηρεσία για το τόπο και τους ανθρώπους του.

Στο προσχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας με τίτλο «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» διαφαίνεται το χειρότερο σενάριο για τα Κέντρα Πρόληψης:

Συγκεκριμένα, καταργείται το άρθρο 61 του Νόμου 3459 (2006), το οποίο και διατηρήθηκε στο   νόμο 4139 του 2013, νόμος με τον οποίο εξασφαλίζονται μέχρι τώρα:

Α) Η ύπαρξη και η λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης, καθώς προβλέπεται η πάγια και τακτική χρηματοδότησή τους από το Κράτος, μέσω των δύο ονομασμένων πηγών, (Υπουργείο Υγείας και Εσωτερικών).

Β) Η συνέχεια της λειτουργίας των Κέντρων μέσω προγραμματικών συμβάσεων που θα ανανεώνονται, καθώς και ρήτρες που δυσχεραίνουν τη διάλυσή τους.

Καταργείται επίσης το άρθρο 60, παράγραφος 4, του νόμου 4139, σύμφωνα με το οποίο τα Κέντρα Πρόληψης ανήκουν στους εγκεκριμένους φορείς πρόληψης.

Συνέπεια αυτών είναι ότι τα Κέντρα Πρόληψης μένουν μετέωρα, χωρίς καμία νομοθετική ρήτρα, στα χέρια του νέου οργανισμού (ΕΟΠΑΕ). Το μόνο που διατηρείται είναι η παρούσα σύμβαση   μέχρι το 2027, η οποία λήγει αυτοδίκαια χωρίς να προβλέπει καμία συνέχεια λειτουργίας και ύπαρξης των Κέντρων. Μετά το 2027 δεν υπάρχει καμία δημόσια χρηματοδότηση.

Το κλείσιμο ενός Κέντρου Πρόληψης θα σημαίνει πολύ περισσότερα από το ότι 4-5 άνθρωποι μένουν χωρίς δουλειά. Θα σημαίνει ότι οι κοινότητες χάνουν άλλο ένα σημείο αναφοράς, που σταθερά και αδιάλειπτα, παρ’ όλες τις δυσκολίες και τις εργασιακές –κατά καιρούς- αντιξοότητες, παρείχε τις υπηρεσίες του.

ΠΑΡΤΕ ΘΕΣΗ, ώστε με την έμπρακτη υποστήριξή σας να εξασφαλιστεί η λειτουργία του

Φάρου και των υπόλοιπων Κέντρων Πρόληψης στην Ελλάδα.

Οι εργαζόμενοι του Κ.Π «Φάρος»

Ψήφισμα της ΓΣ του

Σωματείου Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης

24/11/23

Συνάδελφοι και συναδέλφισσες,

            Ως εργαζόμενοι/ες στα Κέντρα Πρόληψης, εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας για τις διαφαινόμενες εξελίξεις στον χώρο των εξαρτήσεων που αφορούν στην ίδρυση του οργανισμού-ομπρέλα (ΕΟΠΑΕ). Θεωρούμε ότι ακολουθεί τη φιλοσοφία των θεωριών «κόστους-οφέλους» και στη βάση ενός γραφειοκρατικού, κεντρικού ελέγχου, στον πυρήνα του οποίου κυριαρχεί όχι η ποικιλομορφία των παρεμβάσεων στην πρόληψη και τη θεραπεία, αλλά η λογική της συντήρησης ως πιο συμφέρουσα, αφού απευθύνεται σε μεγαλύτερο αριθμό ατόμων με λιγότερους πόρους. Λογική που διαπερνά και τις υπόλοιπες αλλαγές στη ψυχική υγεία στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου. Ας θυμηθούμε ότι ο ΕΟΠΑΕ έρχεται σε μια περίοδο που έχουν ήδη προηγηθεί «χτυπήματα» στον χώρο της απεξάρτησης, όπως:

• Η αποψίλωση της Πρόληψης με κλείσιμο Κέντρων Πρόληψης (π.χ. Πειραιάς), με σταθερή υποστελέχωση και επιπλέον χωρίς καμία κάλυψη των κενών που δημιουργούνται από αποχώρηση του προσωπικού πάνω από δέκα χρόνια. Χωρίς Ενιαίο Θεσμικό Πλαίσιο για τη λειτουργία τους και εγκατάλειψη κάθε προσπάθειας για θεσμική ενδυνάμωση των Κέντρων Πρόληψης.
• Η υπερπροβολή της μείωσης της βλάβης από την διοίκηση του ΟΚΑΝΑ, ως       πανάκεια. Περιορίζοντας το κίνητρο για ολιστική θεραπεία και έξοδο των προσώπων από τον φαύλο κύκλο της Εξάρτησης, υποβαθμίζοντας και διαρρηγνύοντας το θεραπευτικό συνεχές της πρόληψης, θεραπείας, κοινωνικής επανένταξης.
• Η αλλοίωση του χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ με την κατάργηση του αυτοδιοίκητου.

Είναι ενδεικτικό του κλίματος, της απαξιωτικής στάσης και των στοχεύσεων του Υπουργείου για υποβάθμιση, το γεγονός ότι το Νομοσχέδιο έρχεται από τις “σοφές κεφαλές”, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες των ανθρώπων που δουλεύουν χρόνια στο πεδίο (ΚΕΘΕΑ, 18Ανω,ΟΚΑΝΑ, Κέντρα Πρόληψης). Επίσης, στο χώρο της πρόληψης το σχέδιο νόμου έρχεται να προστεθεί στις κινήσεις και επιλογές του τελευταίου διαστήματος που έδειχναν προθέσεις παρεμπόδισης του έργου των ΚΠ.

Στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας, με τίτλο «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» και συγκεκριμένα στο άρθρο 46 στις «Καταργούμενες διατάξεις», για τα Κέντρα Πρόληψης, επιβεβαιώνεται το χειρότερο σενάριο. Συγκεκριμένα, καταργείται το άρθρο 61 του Νόμου 3459 (2006), το οποίο και διατηρήθηκε στο  νόμο 4139 του 2013.  Νόμος με τον οποίο περιγράφεται και το υφιστάμενο καθεστώς στα Κέντρα Πρόληψης ως σήμερα, καθώς προβλέπεται η πάγια και τακτική χρηματοδότησή τους από το Κράτος, μέσω των δύο ονομασμένων πηγών (Υπουργείο Υγείας και Εσωτερικών). Προβλέπονται προγραμματικές συμβάσεις, οι οποίες ανανεώνονται   καθώς και κάποιες ρήτρες που δυσκολεύουν το κλείσιμο των κέντρων πρόληψης.

Καταργείται επίσης το άρθρο 60, παράγραφος 4 , του νόμου 4139, σύμφωνα με το οποίο τα Κέντρα Πρόληψης ανήκουν στους εγκεκριμένους φορείς πρόληψης.

Τα Κέντρα Πρόληψης μέχρι το 2027, μένουν μετέωρα χωρίς καμία νομοθετική ρήτρα, στα χέρια του νέου οργανισμού . Μετά το 2027, δεν υπάρχει καμία δημόσια χρηματοδότηση. Καμία εξασφάλιση λειτουργίας. Το μόνο που διατηρείται είναι η παρούσα σύμβαση   μέχρι το 2027, η οποία στο νομοσχέδιο αυτό αναφέρεται ότι λήγει αυτοδίκαια χωρίς να προβλέπει καμία συνέχεια λειτουργίας και ύπαρξης των Κέντρων.

Σήμερα, για ακόμα μία φορά στην εργασιακή μας ζωή, στα Κέντρα πρόληψης ανησυχούμε βαθιά, καθώς κριτήριο αυτής της εξέλιξης δεν είναι σε καμία περίπτωση η ανάπτυξη, η ενίσχυση, η αναβάθμιση της πρόληψης, όπως το ίδιο συμβαίνει και για τη θεραπεία και κοινωνική επανένταξη στο χώρο των εξαρτήσεων. Ουσιαστικά διαρρηγνύεται το θεραπευτικό συνεχές και η πρόληψη αποσπάται από τη θεραπεία και επανένταξη. Η πρόληψη μετά το 2027, πρακτικά, θα υλοποιείται αποσπασματικά, ευκαιριακά, κατακερματισμένα από “εργολάβους” προγραμμάτων πρόληψης με αξιοποίηση αντίστοιχων ιδιωτών, ΜΚΟ, ευρωπαϊκά προγράμματα, Εκκλησία κα.

Ως εργαζόμενοι/ες στην Πρόληψη είμαστε ενάντια στο σύνολο του ν/ς που αφορά τις εξαρτήσεις και υποβαθμίζει υπηρεσίες και προγράμματα. Λέμε ΟΧΙ στο ν/ς που μας καταργεί!

Διεκδικούμε:

• Να μην κατατεθεί το νομοσχέδιο
• Να διαφυλαχθεί η ψυχοκοινωνική φιλοσοφία της Πρόληψης, της Θεραπείας και Κοινωνικής επανένταξης. Να διαφυλαχτεί η αντίστοιχη φιλοσοφία και οι πρακτικές που εμπεριέχουν τα διαφορετικά θεραπευτικά προγράμματα.

• Να μην τεθούν σε κίνδυνο οι θέσεις εργασίας των εργαζομένων στα Κέντρα πρόληψης και συνολικά.
• Πλήρη, επαρκή και αποκλειστική χρηματοδότηση των Κέντρων Πρόληψης από τον κρατικό προϋπολογισμό.
• Ενιαίο Θεσμικό Πλαίσιο για τα Κέντρα Πρόληψης στη βάση των αποφάσεων του Σωματείου και στελέχωσή τους με επαρκές, μόνιμο προσωπικό, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
• Τα Κέντρα Πρόληψης να παραμείνουν εγκεκριμένοι φορείς πρόληψης. Διατήρηση της ταυτότητας, της φιλοσοφίας της και του περιεχομένου της       Πρόληψης.
• Να μην συγχωνευτούν Κέντρα Πρόληψης.
• Να γίνουν Κέντρα Πρόληψης σε περιοχές που δεν υπάρχουν: Ανατολική - Δυτική Αττική, Πειραιάς και άλλοι Δήμοι στο Λεκανοπεδίο, Λασίθι
• Στελέχωση των 130 κενών θέσεων προσωπικού.
• Να μην καταργηθεί το άρθρο 60 του ν. 4139 του 2013 και το άρθρο 61 του 3459 του 2006, τα οποία καταργούνται στο άρθρο 46 του υπάρχοντος προσχεδίου νόμου, εκτός αν γίνει αποδεκτή η διαχρονική θεσμική μας πρόταση, που είναι και η βάση της κάθε συζήτησης, η οποία είναι στη διάθεση του ΟΚΑΝΑ και του Υπουργείου και μέσω της οποίας διασφαλίζονται η συνέχιση της λειτουργίας των Κέντρων Πρόληψης, οι θέσεις εργασίας και το ψυχοκοινωνικό μοντέλο παρεμβάσεων.

Για τον σκοπό αυτό, λαμβάνουμε πρωτοβουλίες για να κάνουμε ορατές τις θέσεις μας στην κοινωνία.Ενδεικτικά, προτείνουμε :

• Κείμενο για τη διασφάλιση της λειτουργίας των κέντρων το οποίο θα φτάσει παντού.
• Συνεντεύξεις σε ΜΜΕ και δελτία τύπου
• Απεύθυνση στα συμβούλια Δήμων και Περιφερειών (απερχόμενων και επερχόμενων)
• Όπου αυτό είναι βοηθητικό κινητοποιούμε μαζί μας τα ΔΣ των Κέντρων μας
• Διαμαρτυρία στο Υπουργείο Υγείας
• Άνοιγμα του ζητήματος στις τοπικές κοινωνίες, σε πολιτικούς φορείς, συλλόγους, σωματεία, ΕΛΜΕ-ΔΟΕ, Μητροπόλεις, Εργατικά Κέντρα, συλλόγους γονέων κ.α., συνάντηση με την ΚΕΔΕ.
• Διευρύνουμε την ήδη υπάρχουσα συνεργασία, συντονιζόμαστε με τα όμορα Σωματεία, κατά τόπους , όπου υπάρχουν και κεντρικά( μονάδες του ΚΕΘΕΑ στην περιοχή μας, 18ΑΝω, Διάπλους, Αργώ κτλ) σε ένα κοινό μέτωπο.
• Συμμετοχή στο ανοιχτό συνέδριο για την πρόληψη των εξαρτήσεων και την απεξάρτηση.

Προχωράμε τις κινήσεις και κινητοποιήσεις μας και σε 10 μέρες ή και συντομότερα ανάλογα με τις εξελίξεις επανερχόμαστε για να επανεκτιμήσουμε και να επανασχεδιάσουμε. Έχουμε εμπειρία, γνώση, και τρόπους ώστε να ασκήσουμε πίεση για την ενίσχυση της Πρόληψης και τη συνέχεια των Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας, με κύριο στόχο την καθολική πρόληψη για όλη την κοινότητα.

Το ΔΣ.